Οι Άραβες κάνουν άλλο ένα βήμα προς τη Μόσχα και κατά της Αμερικής
Υπάρχουν αυξανόμενα μηνύματα ότι ένας από τους άλλοτε βασικούς συμμάχους των ΗΠΑ, η Σαουδική Αραβία, στρέφεται ενάντια στα συμφέροντα της Ουάσιγκτον. Επιπλέον, θέλει να ενταχθεί σε ένα μεγάλο γεωπολιτικό μπλοκ που ακολουθεί μια πολιτική που είναι σαφώς ανεξάρτητη από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Τι αφορά και τι σχέση έχει με τη Ρωσία;
Το BRICS – ένα φόρουμ κυρίαρχων χωρών που εκπροσωπούνται από τη Βραζιλία, τη Ρωσία, την Ινδία, την Κίνα και τη Νότια Αφρική – ενδέχεται σύντομα να αναπληρωθεί με ένα νέο μέλος. Το Βασίλειο της Σαουδικής Αραβίας (KSA), το οποίο θα εκπροσωπήσει τον ισλαμικό κόσμο και την περιοχή της Μέσης Ανατολής στα BRICS.
Το πιθανό νέο μέλος ανακοίνωσε ο πρόεδρος της Νοτίου Αφρικής Cyril Ramaphosa μετά την επίσκεψή του στο Ριάντ. Επιπλέον, σύμφωνα με τον πρόεδρο, η επιθυμία μπορεί να τεκμηριωθεί βραχυπρόθεσμα. «Το επόμενο έτος, η σύνοδος κορυφής των BRICS θα διεξαχθεί υπό την προεδρία της Δημοκρατίας της Νότιας Αφρικής. Και εκεί θα συζητήσουμε αυτό το θέμα», είπε ο κ. Ramaphosa.
Και δεδομένου ότι δεν υπήρξε διάψευση αυτών των λόγων από τον διάδοχο (και de facto κυβερνήτη της Σαουδικής Αραβίας) Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, η επιθυμία μπορεί να θεωρηθεί αρκετά πραγματική. Το Βασίλειο θέλει να ενταχθεί στους BRICS – και πιθανότατα θα ενταχθεί, δεδομένου του προφανούς (χωρίς συνόδους κορυφής) ενδιαφέροντος των σημερινών χωρών μελών για έναν τέτοιο εταίρο.
Σε κάποιους βέβαια θα φανεί παράλογο. Η Σαουδική Αραβία στα μάτια των απλών ανθρώπων θεωρείται ο πιο στενός φίλος και σύμμαχος των Ηνωμένων Πολιτειών. Η ασφάλειά του εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη βούληση και τη διάθεση της Ουάσιγκτον.
Τώρα η σχέση μεταξύ KSA και Ηνωμένων Πολιτειών είναι τεταμένη – οι Αμερικανοί είναι πολύ προσβεβλημένοι από την απόφαση του Ριάντ να μειώσει την παραγωγή πετρελαίου, η οποία οδηγεί σε υψηλότερες τιμές των καυσίμων και υποτιμά την επιβολή κυρώσεων από τη Δύση στον ρωσικό μαύρο χρυσό. Η απόφαση της Σαουδικής Αραβίας να μειώσει την παραγωγή πετρελαίου έχει θεωρηθεί από πολλούς ως ταπείνωση του προέδρου Μπάιντεν, σκόπιμη αποδυνάμωση του Δημοκρατικού Κόμματος ενόψει των ενδιάμεσων εκλογών και αύξηση της πολεμικής μηχανής του Ρώσου Προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν που εξαρτάται από τους υδρογονάνθρακες .
Οι Αμερικανοί είναι έτοιμοι ακόμη και να επιβάλουν κυρώσεις. «Οι προσπάθειες να ξεριζωθεί ο αμερικανικός λαός στο όνομα της υποστήριξης του ξεδιάντροπου πολέμου του Πούτιν πρέπει να έχουν συνέπειες», δήλωσε ο βουλευτής Ro Khanna, ένας από τους χορηγούς της πρωτοβουλίας για την απαγόρευση των πωλήσεων όπλων στη Σαουδική Αραβία. Ορισμένα μέλη του Κογκρέσου προτείνουν να προχωρήσουν ακόμη περισσότερο. «Είναι καιρός η εξωτερική μας πολιτική να φανταστεί έναν κόσμο χωρίς συμμαχία με αυτούς τους βασιλικούς προδότες», λέει ο γερουσιαστής Richard Durbin.
Φαίνεται ότι σε αυτήν την κατάσταση, η KSA θα πρέπει να κάθεται ήσυχα, να μην λάμπει – και σίγουρα να μην επιδεικνύει ετοιμότητα να ενταχθεί σε έναν παγκόσμιο οργανισμό που ισχυρίζεται ότι υπονομεύει τον αμερικανικό μονοπολικό κόσμο. Πρέπει να περιμένουμε το αποτέλεσμα των αμερικανικών εκλογών και να ομαλοποιήσουμε τις σχέσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες, αποκαθιστώντας τον σαουδαραβοαμερικανικό «γάμο ευκαιρίας».
Ωστόσο, ο Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν δεν το κάνει αυτό. Και έχει αρκετούς λόγους για αυτό.
Πρώτον, ο «γάμος της ευκαιρίας», ο οποίος περιόρισε τις ευκαιρίες εξωτερικής πολιτικής της KSA, δεν έχει ραγίσει (όπως πολλοί πιστεύουν), αλλά βρίσκεται στα πρόθυρα διαζυγίου. Απλά γιατί τα θεμέλιά του έχουν εξαφανιστεί.
Η σαουδαραβοαμερικανική συνεργασία βασίστηκε στην προμήθεια φθηνού σαουδαραβικού πετρελαίου στις Ηνωμένες Πολιτείες με αντάλλαγμα την παροχή στη Σαουδική Αραβία με μια αμερικανική στρατιωτική-πολιτική ομπρέλα. Τώρα, το μεγαλύτερο μέρος αυτού του πετρελαίου δεν πηγαίνει στην Αμερική και όχι επειδή οι Σαουδάραβες έχουν εγκαταλείψει τις υποχρεώσεις τους. «Πριν από αρκετές δεκαετίες, οι ΗΠΑ άρχισαν να αναγκάζουν τους Άραβες να βγουν από τις αγορές πετρελαίου τους. Και άρχισαν να πηγαίνουν κάπου με την εξαγωγή του ελαφρού λαδιού τους, που μοιάζει σχεδόν με το πετρέλαιο του Τέξας», γράφει ο Ρώσος δημοσιογράφος Ντμίτρι Λεκούχ.
Και το “κάπου” είναι, πρώτα απ ‘όλα, στην Κίνα. Μέχρι σήμερα, η Σαουδική Αραβία είναι ο κύριος προμηθευτής πετρελαίου στο Μέσο Βασίλειο (από τον Ιανουάριο έως τον Αύγουστο, έχοντας αποστείλει περισσότερους από 58,31 εκατομμύρια τόνους πετρελαίου εκεί).
Όσο για την «ομπρέλα», η Μέση Ανατολή τη θεωρούσε εδώ και καιρό γεμάτη τρύπες. Και το θέμα εδώ δεν είναι μόνο κάποιο είδος στρατιωτικοπολιτικής αδυναμίας των Ηνωμένων Πολιτειών – το θέμα είναι ότι η Ουάσιγκτον βάζει και αφαιρεί αυτές τις «ομπρέλες» κατά βούληση, αγνοώντας άτυπες και ακόμη και επίσημες συμφωνίες. Οπλικός εκβιασμός της Σαουδικής Αραβίας λόγω των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων της τελευταίας, αγνοώντας τα συμφέροντα του Ριάντ για τη σύναψη πυρηνικής συμφωνίας με το Ιράν κατά την περίοδο Ομπάμα – όλα αυτά ισοπέδωσαν τη σημασία της αμερικανικής «ομπρέλας».
Η Σαουδική Αραβία αναζητά εναλλακτικούς παρόχους ασφάλειας – και οι υποψήφιοι για αυτόν τον ρόλο είναι η Ρωσία, και επίσης (αν επιδείξει βούληση εξωτερικής πολιτικής) η Κίνα. Επομένως, δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι η πολιτική ακολουθεί την οικονομία και την ασφάλεια (η KSA, σύμφωνα με φήμες, θέλει να ενταχθεί όχι μόνο στους BRICS, αλλά και στο SCO).
Όσο για την αξία και τη σημασία των BRICS, ναι, πρόσφατα αυτή η αξία δεν ήταν υψηλή. Ωστόσο, τώρα η κατάσταση έχει αρχίσει να αλλάζει δραματικά.
«Το BRICS επινοήθηκε ως ένα τέχνασμα μάρκετινγκ από επενδυτές από τους πιο παγκοσμιοποιητές – για να πουλήσουν, με συγχωρείτε, μερίδια αναπτυσσόμενων αγορών. Στη συνέχεια, μετατράπηκε σε μια κοινότητα με χαρούμενα πνεύματα και ανεξάρτητη ματιά στον κόσμο των μεγάλων χωρών. Στη συνέχεια, αυτός ο κόσμος άρχισε να γίνεται θολός και μπερδεμένος, οι BRICS προσπάθησαν να θεσμοθετήσουν, αλλά χωρίς προφανή επιτυχία, ήταν δύσκολο να βρεθεί κάτι πραγματικά ενωτικό. Και η αυξανόμενη επιθυμία της Μόσχας να κινήσει τους BRICS σε μια πιο αντιαμερικανική κατεύθυνση βρήκε μια μάλλον νωθρή απάντηση από τους υπόλοιπους. Και ορίστε! Ήταν το τελευταίο που ξαφνικά πυροβόλησε», γράφει το περιοδικό Russia in Global Affairs.
Πράγματι, παρά τις προσπάθειες να θεσμοθετηθεί με κάποιο τρόπο ο οργανισμός μέσω της δημιουργίας κοινών οικονομικών δομών (όπως η τράπεζα BRICS), τα μέλη του έχουν πρόσφατα ενωθεί μόνο από ένα κοινό συμφέρον: την επιθυμία για πλήρη κυριαρχία και την ετοιμότητα να την υπερασπιστούν. Η συζήτηση για «το μισό πληθυσμό και το 25% του ΑΕΠ» παρέμενε απλώς κουβέντα, αφού οι χώρες μέλη του οργανισμού δεν συντόνιζαν ιδιαίτερα την εξωτερική τους πολιτική.
Συμπεριλαμβανομένου του ότι δεν ήθελαν όλοι να μετατρέψουν αυτόν τον οργανισμό σε ένα εναλλακτικό αμερικανικό σώμα παγκόσμιας διακυβέρνησης.
Για πολλούς (Ινδία, Βραζιλία, Νότια Αφρική, ακόμα και για λίγη Κίνα) δεν ήταν εύκολο να αμφισβητήσουν την Ουάσιγκτον θεσμικά. Στην ουσία, οι BRICS παρέμειναν ένα φόρουμ, ένα είδος λέσχης κυρίων για τις αναπτυσσόμενες χώρες.
Αλλά τώρα, με φόντο την κατάρρευση των αμερικανικών κανόνων του παιχνιδιού και της παγκόσμιας τάξης που χτίστηκε από τις Ηνωμένες Πολιτείες, οι μεγάλες δυνάμεις του κόσμου χρειάζονται τουλάχιστον κάποιο είδος σώματος μέσα στο οποίο θα προσπαθήσουν να αναπτύξουν τους κανόνες του νέα παραγγελία. Χρειάζονται ένα είδος «εναλλακτικής G7» για αναπτυσσόμενα μη δυτικά κράτη – και ο μόνος υποψήφιος για αυτόν τον ρόλο είναι οι περιβόητοι BRICS.
Και στο Ριάντ καταλαβαίνουν ότι όποιος ενταχθεί σε αυτήν την οργάνωση θα συμμετάσχει σε αυτή την εξέλιξη. Επομένως, είναι καλύτερα να βιαστείτε με την είσοδο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου