Το ολοκαύτωμα της Νάουσας δεν διδάσκεται στα σχολεία, το απαγορεύουν οι ΕΒΡΑΙΟΙ

day ago ΙΣΤΟΡΙΑ

Παλαιότερα, στα σχολικά εκπαιδευτικά βιβλία, υπήρχε αναφορά στην σφαγή της Νάουσας που συνέβη το 1822. Πριν μερικά χρόνια όμως, το ιστορικό αυτό γεγονός «εξομαλύνθηκε» ή και απαλείφθηκε απ’ αυτά. Ο λόγος καθώς φαίνεται, είναι η αρνητική παρουσία των Εβραίων στην ιστορία αυτή κι έτσι με την δικαιολογία ή το πρόσχημα του Αντισημιτισμού, το κεφάλαιο που αφορά την συνδρομή τους στην σφαγή των Ναουσαίων, έχει απλά εξαφανιστεί.

Θυμηθείτε κι αυτή την δήλωση του Γιώργου Παπανδρέου που έγινε το 2000, ενώπιον της Αμερικανικής Εβραϊκής Επιτροπής, ο οποίος καυχήθηκε για το «έργο» του ως Υπουργός Παιδείας: «Όταν ήμουν Υπουργός Παιδείας πριν από λίγα χρόνια, είχα σχηματίσει μια επιτροπή που είχε ως καθήκον να ψάξει σε όλα τα ελληνικά σχολικά βιβλία για την αφαίρεση τυχόν αναφορών που θα μπορούσαν να θεωρηθούν αντισημιτικές. Είμαι ευτυχής να πω ότι αυτό το έργο ολοκληρώθηκε υπό την αιγίδα μου».

ΦΩΤΟ

ΠΟΣΟΥΣ ΥΠΟΥΡΓΟΥΣ ΚΑΙ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥΣ ΒΛΕΠΕΤΕ ΝΑ ΤΙΜΟΥΝ ΤΟΥΣ ΣΦΑΓΙΑΣΘΕΝΤΕΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΕΒΡΑΙΟΥΣ; 

Η πόλη της Νάουσας επί πέντε ημέρες γίνεται πεδίο σφαγών και λεηλασιών από Εβραίους. Μαζί με τη Νάουσα, περίπου 120 χωριά αποτεφρώθηκαν και σφαγιάσθηκαν από τους ΕΒΡΑΙΟΥΣ-ΤΟΥΡΚΟΥΣ .

Η ίδρυση της Νάουσας χρονολογείται στο α' μισό του 15ου αι. Συγκεκριμένα, οι Τούρκοι, αμέσως μετά την κατάληψη της περιοχής, παραχωρώντας ιδιαίτερα προνόμια, προσπάθησαν να συγκεντρώσουν στη θέση που βρίσκεται η σημερινή πόλη τους κατοίκους των γύρω ορεινών χωριών. Συγκεκριμένα, απηλλάγησαν από τους φόρους, απαγορεύθηκε η εγκατάσταση Οθωμανών, εκτός από τον στρατιωτικό διοικητή και τον δικαστή, ενώ παράλληλα επιτράπηκε στους Ναουσαίους να εκλέγουν μόνοι τους τους άρχοντές τους και να διατηρούν φρουρά στην πόλη.

Το αποτέλεσμα αυτής της ειδικής μεταχείρισης ήταν η ραγδαία ανάπτυξη της Νάουσας κατά τον 18ο αι. Οι κάτοικοι της πόλης ασχολούνταν με την παραγωγή κρασιού, τα υφαντά και το εμπόριο με την Αυστρία. Η ακμή της Νάουσας τράβηξε την προσοχή του Αλή πασά, ο οποίος το 1804 την πολιόρκησε, την κατέλαβε και τη λεηλάτησε.

Τον Φεβρουάριο του 1822 οι Ναουσαίοι μαζί με τους οπλαρχηγούς Καρατάσο, Γάτσο και τον πρόκριτο Ζαφειράκη αιχμαλώτισαν την τουρκική φρουρά της Νάουσας και κήρυξαν την επανάσταση κατά των Τούρκων. Οι επαναστάτες μάλιστα νίκησαν τον τουρκικό στρατό του Κεχαγιά Μπέη που είχε 4000 άτομα στη μάχη κοντά στο μοναστήρι της Δίβρας. Ηταν μια συγκλονιστική μάχη. Για πρώτη φορά συγκροτημένος τουρκικός στρατός αναμετρήθηκε με ελληνικά σώματα και συνετρίβη.

Ομως ο πασάς της Θεσσαλονίκης Εμπού Λουμπούτ με 10.000 άνδρες ξεκίνησε να ξεπλύνει την ήττα του Κεχαγιά Μπέη. Οι μάχες γύρω από τη Νάουσα ήταν συγκλονιστικές, ώσπου η πόλη έπεσε στις 10 Απριλίου 1822 και οι Τούρκοι την κατέστρεψαν ολοκληρωτικά. Οι τελευταίοι υπερασπιστές σκοτώθηκαν στον πύργο του Ζαφειράκη και τα γυναικόπαιδα προτίμησαν να πέσουν από τον καταρράχτη της Αράπιτσας στο σημερινό χώρο θυσίας παρά να πέσουν στα χέρια των Τούρκων. Γι αυτή τη θυσία η Νάουσα ανακηρύχθηκε αργότερα ηρωική πόλη πλάι στο Μεσολόγγι, το Σούλι και το Αρκάδι.

Το βιομηχανικό συγκρότημα Λόγγου, Κύρτση και Τουπάλη. Το 19ο αιώνα ήταν η μεγαλύτερη βιομηχανία της Ανατολής

Η οικονομική ανάπτυξη δεν στάθηκε εμπόδιο στην προσπάθεια για εθνική αποκατάσταση. Στη διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνα αρκετοί Ναουσαίοι οργανώθηκαν στο «Κέντρο Αμύνης Ναούσης». Παράλληλα ελληνικά ανταρτικά σώματα δρούσαν στην περιοχή της Νάουσας και του βάλτου των Γιαννιτσών ενάντια στη βουλγαρική προπαγάνδα.

Η Νάουσα ελευθερώθηκε από τον ελληνικό στρατό στις 17 Οκτωβρίου 1912 κατά τη διάρκεια του Α’ Βαλκανικού Πολέμου και έκτοτε ακολούθησε την ίδια μοίρα με τις υπόλοιπες περιοχές του ελληνικού κράτους. Μάλιστα με την ανταλλαγή των πληθυσμών του 1924 η περιοχή της Νάουσας δέχθηκε χιλιάδες πρόσφυγες, οι οποίοι εγκαταστάθηκαν τόσο στα γύρω χωριά, όσο και στην ίδια την πόλη.

Το 1955 χαρακτηρίστηκε ως ηρωική πόλη για τους αγώνες και τις θυσίες της στους εθνικοαπελευθερωτικούς αγώνες.

Η επανάσταση της Νάουσας συνετέλεσε στην απώλεια χρόνου και δυνάμεων για τους Τούρκους, προς όφελος του Αγώνα στη νότιο Ελλάδα. Για την συνεισφορά της στον Αγώνα για την Ανεξαρτησία από τον Τουρκικό ζυγό η Νάουσα είναι η μόνη που φέ-ρει τον τίτλο «Ηρωική πόλη», με Βασιλικό Διάταγμα από το 1955 (ΒΔ.17/8./1955 ΦΕΚ 240/Α/3-9-1955).

 Το 1998 στα πλαίσια του προγράμματος «Καποδίστριας» η Νάουσα συνενώθηκε με τις κοινότητες Αρκοχωρίου, Γιαννακοχωρίου, Ροδοχωρίου και Στενημάχου και αποτελούν το διευρυμένο Δήμο Νάουσας.

Τα γεγονότα αυτά ήταν υπεύθυνα για μια μικρή ύφεση στην οικονομική δραστηριότητα της πόλης. Ομως στο β’ μισό του 19ου αι. η πόλη γνώρισε μεγάλη οικονομική ανάπτυξη, με τη δημιουργία εργοστασίων κλωστουφαντουργίας και νηματουργίας, των οποίων τα προιόντα εξάγονταν στις αγορές της δυτικής Ευρώπης. Στις αρχές του 20ου αι. η Νάουσα ήταν ίσως το μεγαλύτερο βιομηχανικό κέντρο της Οθωμανικής αυτοκρατορίας.

Το ολοκαύτωμα της Νάουσας είναι κυρίως γνωστό από τη θυσία των γυναικών που έπεσαν στην Αράπιτσα, κι αυτό εξαιτίας της μικρής αναφοράς που γίνεται στα μαθητικά εγχειρίδια του δημοτικού. Όμως η θυσία των Ναουσαίων και ο αγώνας τους για ελευθερία ήταν πολύ μεγαλύτερα, αφού, όπως καταγράφουν έγκριτοι ιστορικοί, στη σφαγή χιλιάδων κατοίκων της πόλης εκτός από τους Τούρκους «συνέβαλαν», και μάλιστα με πολλή αγριότητα, και οι Εβραίοι.
Χαρακτηριστικά, ο Σπυρίδων Τρικούπης γράφει: «Πάμπολλοι δε Εβραίοι ένοπλοι και πολύδιψοι χριστιανικού αίματος παρηκολούθουν τον τουρκικόν στρατόν ως εκούσιοι δήμιοι. Ούτοι έλκοντες έξω της πόλεως τους χριστιανούς τους ερροπάλιζαν κατακέφαλα, και πίπτοντας κατά γης τους έσφαζαν ως βόας». Στο πλαίσιο άμβλυνσης του αντισημιτισμού, το κεφάλαιο που αναφέρεται στις αγριότητες των Εβραίων απαλείφθηκε με παρέμβαση του Γιώργου Παπανδρέου, όταν ήταν υπουργός Παιδείας.

Το ιστορικό της σφαγής

Η Νάουσα στα χρόνια της ελληνικής επανάστασης ήταν μια ευημερούσα πόλη με χίλιες οικογένειες, καθώς, όπως λέγεται, απολάμβανε ειδικά προνόμια που της εξασφάλισε η «βαλιντέ σουλτάνα» (βασιλομήτωρ). Παρόλα αυτά, ο λαός τής Νάουσας θα ξεσηκωθεί ενάντια στον τούρκο κατακτητή τον Φεβρουάριο του 1822, με ηγετικές μορφές τον Ζαφειράκη Λογοθέτη, τον Αναστάσιο Καρατάσο και τον Αγγελή Γάτσο.
Γρήγορα απελευθερώνουν τη Νάουσα και την γύρω περιοχή και φτάνουν μέχρι τη Βέροια. Παρότι οι Τούρκοι φεύγουν τρομοκρατημένοι, εν τούτοις οι Έλληνες δεν κυριεύουν την πόλη, καθώς μαθαίνουν πως ήδη εκστρατεύει εναντίον τους ο διοικητής της Θεσσαλονίκης Mεχμέτ Eμίν πασάς, γνωστός και ως Αμπντούλ Eμπού Λουμπούτ (ο ροπαλοφόρος), με 15.000 στρατιώτες και 12 κανόνια. Το εκστρατευτικό σώμα το ακολουθούσαν και 600 Εβραίοι, οι οποίοι είχαν πληρώσει τους Τούρκους για την απόκτηση των δικαιωμάτων πάνω στους εν δυνάμει σκλάβους και την πώλησή τους στα σκλαβοπάζαρα της εποχής.
Στην πόλη της Νάουσας καταφθάνουν περί τις 5.000 χιλιάδες οικογένειες των γύρω περιοχών για να προστατευτούν από την επερχόμενη καταστροφή. Οι όροι όμως είναι άνισοι. Ο Αμπντούλ Εμπού, παρ’ όλη την αντίσταση που συναντά για περίπου έναν μήνα, θα φτάσει τελικά στη Νάουσα στις 11 Απριλίου 1822. Έπειτα από ολιγοήμερη αντίσταση περίπου 400 αγωνιστών και των συν αυτώ, η πόλη πέφτει στα χέρια των Οθωμανών στις 22 Απριλίου 1822.
Οι αγριότητες
Ακολουθούν σκηνές αλλοφροσύνης. Η πόλη επί πέντε ημέρες γίνεται πεδίο σφαγών και λεηλασιών από Τούρκους και Εβραίους. Μαζί με τη Νάουσα περίπου 120 χωριά πυρπολήθηκαν. Εκτιμήσεις υπολογίζουν τον αριθμό των θυμάτων έως περίπου 5.000, ενώ άλλοι τόσοι (κυρίως γυναικόπαιδα) αιχμαλωτίστηκαν για να πάρουν τον δρόμο των σκλαβοπάζαρων, αν και, σύμφωνα με τα τουρκικά αρχεία, τα θύματα ήταν μόνο 409 και άλλοι τόσοι περίπου οι αιχμάλωτοι.
Οι σύζυγοι των τριών οπλαρχηγών εστάλησαν ως δώρο στον βεζίρη της Θεσσαλονίκης, και όπως μας πληροφορεί ο Σπυρίδων Τρικούπης, «η μεν γυναίκα του Γάτσου ετούρκευσεν αποδειλιάσασα ενώπιον των βασάνων, αι δε δύο άλλαι μη αλλαξοπιστήσασαι προσηλώθησαν (σ.σ.: καρφώθηκαν) απέναντι αλλήλων όρθιαι επί του τοίχου μιας των αιθουσών του παλατίου του θηριώδους βεζίρη και απέθαναν πολυειδώς βασανιζόμεναι.». Άλλες γυναίκες, αναζητώντας έναν πιο έντιμο θάνατο, προτίμησαν να πνιγούν μαζί με τα παιδιά τους πέφτοντας στον καταρράκτη της Αράπιτσας στους «Στουμπάνους», ο οποίος κατέληγε στη λίμνη του Παλαιοπύργου, που έκτοτε ονομάστηκε «Μαύρο Νερό» (ή «Μαύρη Λίμνη»).
Σύμφωνα με το makthes.gr ο Αμπντούλ Εμπού, όμως, είχε μεριμνήσει και για το δώρο του σουλτάνου αλλά και για τη δική του διασκέδαση. Έτσι, συγκέντρωσε εν μέσω των στρατιωτών του περίπου 1.500 αιχμάλωτους, άνδρες και γυναικόπαιδα, στην θέση Κιόσκι. Εκεί οι Εβραίοι ανέλαβαν πρωταγωνιστικό ρόλο, και αφού τους έσφαξαν, τα κεφάλια τους ταριχεύτηκαν και στάλθηκαν στην Κωνσταντινούπολη ως τεκμήριο της νίκης του Εμπού, ενώ τα πτώματά τους αφέθηκαν βορά στα ζώα και τα αρπακτικά πουλιά. Ο θρύλος λέει πως τόσο πολύ ήταν το αίμα που πότισε τη γη, ώστε για τα επόμενα πέντε χρόνια δεν φύτρωνε χορτάρι σε εκείνο το σημείο. Έκθεση ξένου προξενείου στη Θεσσαλονίκη περιγράφει τις δραματικές σκηνές που προηγήθηκαν της «διαλογής» των σκλάβων και έλαβαν χώρα πλάι στον τόπο των σφαγών: «Όλο το Κιόσκι είχε μετασχηματιστεί εις πανηγύρι κλαυθμώνος, ένθεν ανθρωπομακελείον, ένθεν αγοραπώλησις αιχμαλώτων, γυναικών, παιδιών, διηρημένον εις πωλητάς, διαφόρους, ένας έχων την μητέρα, άλλος τα τέκνα, έσκουζαν και τσίριζαν τα παιδιά διά τας μάνας των, αλλά αδύνατον, διότι άλλος είχε τους μεν, άλλος τους δε».

«Αν αφαιρέσεις από την ιστορία την αλήθεια, αυτό που μένει γίνεται ανώφελη, άχρηστη διήγηση».
Πολύβιος

Παλαιότερα, στα σχολικά εκπαιδευτικά βιβλία, υπήρχε αναφορά στην σφαγή της Νάουσας που συνέβη το 1822. Πριν μερικά χρόνια όμως, το ιστορικό αυτό γεγονός «εξομαλύνθηκε» ή και απαλείφθηκε απ’ αυτά. Ο λόγος καθώς φαίνεται, είναι η αρνητική παρουσία των Εβραίων στην ιστορία αυτή κι έτσι με την δικαιολογία ή το πρόσχημα του Αντισημιτισμού, το κεφάλαιο που αφορά την συνδρομή τους στην σφαγή των Ναουσαίων, έχει απλά εξαφανιστεί.

Θυμηθείτε κι αυτή την δήλωση του Γιώργου Παπανδρέου που έγινε το 2000, ενώπιον της Αμερικανικής Εβραϊκής Επιτροπής, ο οποίος καυχήθηκε για το «έργο» του ως Υπουργός Παιδείας: «Όταν ήμουν Υπουργός Παιδείας πριν από λίγα χρόνια, είχα σχηματίσει μια επιτροπή που είχε ως καθήκον να ψάξει σε όλα τα ελληνικά σχολικά βιβλία για την αφαίρεση τυχόν αναφορών που θα μπορούσαν να θεωρηθούν αντισημιτικές. Είμαι ευτυχής να πω ότι αυτό το έργο ολοκληρώθηκε υπό την αιγίδα μου».

Ας θυμηθούμε όμως εν συντομία την ιστορία της σφαγής της Νάουσας…

Τον Φεβρουάριο του 1822, η πόλη της Νάουσας αριθμούσε περίπου 1.000 οικογένειες, εκ των οποίων το 90% ελληνικές (οι περισσότερες απ’ τις υπόλοιπες, ήταν βουλγαρικές). Ήταν αρκετά εύπορη και ευημερούσα, καθώς όπως λέγεται απολάμβανε και ειδικά προνόμια που της εξασφάλισε η «βαλιντέ σουλτάνα» (βασιλομήτωρ). Παρ’ όλα αυτά όμως, ο λαός της Νάουσας θα ξεσηκωθεί ενάντια στον Τούρκο κατακτητή, με ηγετικές μορφές, τους Ζαφειράκη Λογοθέτη, τον Αναστάσιο Καρατάσο και τον Αγγελή Γάτσο. Γρήγορα απελευθερώνουν την Νάουσα και την γύρω περιοχή και φτάνουν μέχρι την Βέροια. Παρ’ ότι οι Τούρκοι φεύγουν τρομοκρατημένοι, εν τούτοις οι Έλληνες δεν κυριεύουν την πόλη, καθώς μαθαίνουν πως ήδη εκστρατεύει εναντίον τους ο διοικητής της Θεσσαλονίκης, Mεχμέτ Eμίν πασάς, γνωστός κι ως Αμπντούλ Eμπού Λουμπούτ (ο ροπαλοφόρος) με 15.000 στρατιώτες και 12 κανόνια. Κοντά στο εκστρατευτικό αυτό σώμα, ακολουθούσαν και 600 Εβραίοι, οι οποίοι είχαν πληρώσει τους Τούρκους για την απόκτηση των δικαιωμάτων πάνω στους εν δυνάμει σκλάβους και την πώλησή τους στα σκλαβοπάζαρα της εποχής.

Στην πόλη της Νάουσας καταφθάνουν περί τις 5.000 χιλιάδες οικογένειες των γύρω περιοχών για να προστατευτούν από την επερχόμενη καταστροφή. Οι όροι όμως είναι άνισοι. Ο Αμπντούλ Εμπού παρ’ όλη την αντίσταση που συναντά για έναν μήνα περίπου και τις απώλειες που προκαλείται απ’ αυτήν, θα φτάσει τελικά στην Νάουσα στις 11 Απριλίου 1822. Έπειτα από ολιγοήμερη αντίσταση περίπου 400 αγωνιστών και των συν αυτώ, τελικά η πόλη πέφτει στα χέρια των Οθωμανών στις 22 Απριλίου 1822. Ακολουθούν σκηνές αλλοφροσύνης. Η πόλη επί πέντε ημέρες γίνεται πεδίο σφαγών και λεηλασιών από Τούρκους και Εβραίους. Μαζί με τη Νάουσα, περίπου 120 χωριά αποτεφρώθηκαν. Εκτιμήσεις, υπολογίζουν τον αριθμό των θυμάτων έως περίπου 5.000, ενώ άλλοι τόσοι (κυρίως γυναικόπαιδα) αιχμαλωτίστηκαν για να πάρουν τον δρόμο των σκλαβοπάζαρων, αν και σύμφωνα με τα τουρκικά αρχεία, τα θύματα ήταν μόνο…409 κι άλλοι τόσοι περίπου οι αιχμάλωτοι. Οι σύζυγοι των τριών οπλαρχηγών εστάλησαν ως δώρο στον βεζίρη της Θεσσαλονίκης κι όπως μας πληροφορεί ο Σπυρίδων Τρικούπης, «η μεν γυναίκα του Γάτσου ετούρκευσεν αποδειλιάσασα ενώπιον των βασάνων, αι δε δύο άλλαι μη αλλαξοπιστήσασαι προσηλώθησαν (σ.σ.: καρφώθηκαν) απέναντι αλλήλων όρθιαι επί του τοίχου μιας των αιθουσών του παλατίου του θηριώδους βεζίρη, και απέθαναν πολυειδώς βασανιζόμεναι…». Άλλες γυναίκες, αναζητώντας έναν πιο έντιμο θάνατο προτίμησαν να πνιγούν μαζί με τα παιδιά τους πέφτοντας καταρράκτη της Αράπιτσας στους «Στουμπάνους», ο οποίος κατέληγε στην λίμνη του Παλαιοπύργου, που έκτοτε ονομάστηκε «Μαύρο Νερό» (ή «Μαύρη Λίμνη»).

Ο Αμπντούλ Εμπού όμως, έχει μεριμνήσει και για το δώρο του Σουλτάνου, αλλά και την δική του διασκέδαση. Έτσι, συγκέντρωσε εν μέσω των στρατιωτών του, περίπου 1.500 αιχμάλωτους, άνδρες και γυναικόπαιδα, στην θέση Κιόσκι όπου εκεί οι Εβραίοι ανέλαβαν πρωταγωνιστικό ρόλο κι αφού τους έσφαξαν, τα κεφάλια τους ταριχεύτηκαν και στάλθηκαν στην Κωνσταντινούπολη ως τεκμήριο της νίκης του, ενώ τα πτώματά τους αφέθηκαν βορά στα ζώα και στα αρπακτικά πουλιά. Ο θρύλος λέει, πως τόσο πολύ ήταν το αίμα που πότισε τη γη, ώστε για τα επόμενα πέντε χρόνια δεν φύτρωνε χορτάρι σ’ εκείνο το σημείο. Έκθεση ξένου προξενείου στην Θεσσαλονίκη, περιγράφει τις δραματικές σκηνές που προηγούνταν της «διαλογής» των σκλάβων και λάμβαναν χώρα πλάι στον τόπο των σφαγών: «Όλο το Κιόσκι είχε μετασχηματιστεί εις πανηγύρι κλαυθμώνος, ένθεν ανθρωπομακελείον, ένθεν αγοραπώλησις αιχμαλώτων, γυναικών, παιδιών, διηρημένον εις πωλητάς, διαφόρους, ένας έχων την μητέρα, άλλος τα τέκνα, έσκουζαν και τσίριζαν τα παιδιά δια τας μάνας των, αλλά αδύνατον, διότι άλλος είχε τους μεν, άλλος τους δε…».

Δικαιολογημένα ή αδικαιολόγητα λοιπόν, οι εν Ελλάδι Εβραίοι, ως φαίνεται ενοχλούνται από τα κατορθώματα των προγόνων τους σε βάρος των Ελλήνων (τα οποία είναι πάμπολλα). Μπορεί οι γραικύλοι και ανελλήνιστοι «υπεύθυνοι» του υπουργείου Παιδείας, «ιστορικοί» ή μη, υποκινούμενοι ή μη, να κάνουν ότι μπορούν για να διαγράψουν την ιστορική μνήμη, κακοποιώντας και ευτελίζοντας την Ιστορία, δυστυχώς όμως γι’ αυτούς σήμερα υπάρχει και το διαδίκτυο κι έτσι τα απομνημονεύματα των πρωταγωνιστών και τα συγγράμματα των ιστορικών της εποχής μπορούν να βρουν βήμα, απαγκιστρωμένα από την κίβδηλη ενοχή του Αντισημιτισμού.

Διαβάστε λοιπόν πως περιγράφονται οι απανθρωπιές και οι φρικαλεότητες των τσανακογλυφτών και μισελλήνων Εβραίων στην σφαγή της Νάουσας:

ΟΙ  ΕΒΡΑΙΟΙ  ΣΤΗΝ  ΣΦΑΓΗ  ΤΗΣ  ΝΑΟΥΣΑΣ

Σπυρίδων Τρικούπης: «Πάμπολλοι δε Εβραίοι ένοπλοι και πολύδιψοι χριστιανικού αίματος παρηκολούθουν τον τουρκικόν στρατόν ως εκούσιοι δήμιοι. Ούτοι έλκοντες έξω της πόλεως τους Χριστιανούς τους ερροπάλιζαν κατακέφαλα, και πίπτοντας κατά γης τους έσφαζαν ως βόας».
(«Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως», τόμος Β’, κεφάλαιο ΚΘ, σελίδα 174)

Λάμπρος Κουτσονίκας: «Οι δε θρασύδειλοι εχθροί του Χριστιανισμού Ιου­δαίοι της Θεσσαλονίκης τρέχοντες, αυθορμήτως εγένοντο δήμιοι, σφάζοντες ως ζώα τους ανθρώπους. Φρίκη κατελάμβανε πάσαν ψυχήν ζώσαν δια τας τρομερωτάτας ανοσιουργίας αυτών, και εν τούτοις ουδεμία των βαρβάρων εκείνων ψυχών ελάμβανε το ελάχιστον αίσθημα οίκτου».
(«Απομνημονεύματα αγωνιστών 1821», τόμος 6ος, σελίδα 91)

Χρήστος Στασινόπουλος: «Κατά την καταστροφή της Νάουσας, τον Απρίλιο του 1822, από τον Αβδούλ Αμπούδ, εξακόσιοι Ε­βραίοι, που ακολουθούσαν το ασκέρι του αιμοβόρου Τούρκου πασά, αποτελέσανε πραγματικό σώμα δημίων και βασανιστών. Απερίγραπτα είναι τα όσα έ­καναν στον άμαχο πληθυσμό της μαρτυρικής αυτής πόλεως».
(«Λεξικό Ελληνικής Επαναστάσεως 1821», τόμος Β, σελίδα 65, λήμμα «Εβραίοι»)

Basil & Jean Nikolaidy: «Όπως και στην Κασσάνδρα, η πρώτη σφαγή έγινε από τους Τούρκους μέσα στην ορμή της νίκης, αλλά μετά από αυτούς ήρθαν οι Εβραίοι οι οποίοι τους ξεπέρασαν σε φρικαλεότητες, έσφαζαν σαν μοσχάρια τους αιχμαλώτους οι οποίοι ήταν άοπλοι και ανυπεράσπιστοι. Χτυπούσαν τα θύματα με ρόπαλο και στη συνέχεια τους έκοβαν το λαιμό. Ούτε οι γυναίκες γλύτωσαν, τις μεταχειρίστηκαν όπως τους άντρες. Κάποιες βρήκαν τον θάνατο στις φλόγες, οι Εβραίοι έβαζαν φωτιά στα ρούχα τους για να έχουν ένα θέαμα σαν το μαρτύριο του πυρός κατά την Ιερά Εξέταση (μ’ αυτόν τον τρόπο είχαν πεθάνει πολλοί Eβραίοι κι έτσι έπαιρναν την εκδίκησή τους). Επινοούσαν απίστευτα μαρτύρια. Έβαζαν τη μητέρα κάτω από το δένδρο στο οποίο έκαιγαν το δεμένο της παιδί, έπειτα άναβαν φωτιά στα ρούχα της λέγοντάς της: “Άντε, αγία μάρτυρα, πήγαινε να βρεις το παιδί σου κοντά στον Ιησού σας”.».
(«Les Turcs et la Turquie contemporaine», σελίδες 285-286, έκδοση 1859, μετάφραση Δέσποινας Νάτσιου)